جستار

1 min read

آیا هنر محصول گذر از هنجارهاست؟ ✍سعید تقی‌نیا (فصلنامۀ بین‌المللی ماه‌گرفتگی سال سوم/ شمارۀ نهم/بهار ۱۴۰۴)

2025-08-13 Manager Mahgereftegi

فصلنامۀ بین‌المللی ماه‌گرفتگی سال سوم/ شمارۀ نهم/بهار ۱۴۰۴ مطالعات تخصصی پژوهش هنر آیا هنر محصول گذر از هنجارهاست؟ ✍سعید تقی‌نیا...

خانه جهانی ماه‌گرفتگان
درباره ما | مانیفست

خانه جهانی ماه‌گرفتگان یک مجموعه مستقل، فرهنگی و مردم‌نهاد است که فعالیت خود را از سال ۱۴۰۰ خورشیدی (۲۰۲۱ میلادی) به‌صورت هم‌زمان در ایران و سوئد آغاز کرد. این مجموعه با هدف بازنمایی صداهای حذف‌شده، حمایت از فرهنگ‌ها و زبان‌های به‌حاشیه‌رانده‌شده و تمرکز بر کرامت انسانی شکل گرفت و به مرور، به بستری جهانی برای گفت‌وگو، همدلی، و تولید محتوای فرهنگی و هنری تبدیل شد

✦ مانیفست ماه‌گرفتگان

ما ماه‌گرفتگی را نه فقط یک پدیده‌ی طبیعی، بلکه یک استعاره‌ی انسانی می‌دانیم.ماه‌گرفتگی نه به زبان، جنسیت، نژاد، مذهب یا ایدئولوژی خاصی تعلق دارد، بلکه از آنِ انسان است.سایه‌هایی که بر زندگی انسان‌ها می‌افتد. از حذف، سانسور، تبعیض و فراموش، در قلب فلسفه‌ی وجودی ما جای دارد.
خانه جهانی ماه‌گرفتگان جایی‌ست برای دیدنِ آن‌ها که دیده نمی‌شوند. برای شنیدنِ صداهایی که خاموش شده‌اند.

✦ اهداف بنیادین
۱. تأکید بر کرامت انسانی در تمام اشکال و زمینه‌ها
۲. هم‌افزایی فرهنگی میان زبان‌ها، قومیت‌ها و ملت‌ها
۳. حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر: کودکان، زنان، اقلیت‌های دینی، قومی، افراد توان‌یاب و دیگر اقشار به‌حاشیه‌رانده‌شده
۴. گسترش و پاسداشت زبان مادری به‌عنوان ریشه‌ی هویتی هر فرد
۵. مطالعه‌ی انسان در بستر فرهنگ روزمره و زیست اجتماعی
۶. کاوش در اسطوره‌ها و روایت‌های بومی
۷. تقویت صدای اقلیت (مینور) در برابر روایت‌های غالب (ماژور)

✦ فعالیت‌های اصلی

۱. فصلنامه بین‌المللی ماه‌گرفتگی نشریه‌ای فرهنگی و میان‌رشته‌ای که به‌صورت هم‌زمان در ایران و سوئد به صورت الکترونیکی و کاغذی توسط نشر کتاب ارزان در سوئد منتشر می‌شود.
با تمرکز بر انسان‌شناسی، مردم‌شناسی، زبان، هنر، فلسفه، ادبیات و علوم انسانی
صاحب‌امتیاز و سردبیر: فاطمه (صحرا) کلانتری
مدیر مسئول: مسعود امینی مصطفی‌آبادی
(م. روانشید)

۲. رادیو ماه‌گرفتگی
رادیوپادکستی هفتگی با حضور کارشناسان، هنرمندان و افراد از گروه‌های آسیب‌پذیرگفت‌وگو با محوریت تجربه‌های زیسته، طردشدگی، و سایه‌های اجتماعی.
نگاهی استعاری به "ماه‌گرفتگی" به‌عنوان رخدادی که فرد را از جامعه جدا می‌کند.
طراح: فاطمه کلانتری (صحرا)
کارشناس: مجید شریفی

۳. صداهای بدون مرز

پروژه‌ای شنیداری برای ثبت روایت‌های افراد به زبان مادری و گویش بومی هر فرد «ماه‌گرفته» می‌تواند صدای خود را ضبط و برای انتشار ارسال کند.

۴. یک اپیزود، یک اجرا

نمایشنامه‌نویسان با الهام از موضوعات اپیزودها، متون نمایشی برای اجرای صوتی می‌نویسند و توسط گروه نمایشی اجرا و در قالب فایل صوتی منتشر می‌شوند.

۵. پروژه‌های مکمل :

کتاب‌نامه‌نگاری «نامه‌ای از یک ماه‌گرفته»
معرفی و انتشار آثار هنرمندان، شاعران و نویسندگان «ماه‌گرفته»همکاری با نشرهای بدون مرز برای انتشار جهانی آثار فرهنگی‌ـ‌اجتماعی

✦

پروژه ویژه: خیزش گیسوهادر سال ۲۰۲۵، مجموعه داستانی «خیزش گیسوها» با مشارکت خانه جهانی ماه‌گرفتگان و نشر کتاب ارزان منتشر شد.
شامل ۵۴ داستان از ۵۰ زن نویسنده ایرانی منتخب جشنواره «زنان، معماران داستان امروز ایران»
نمایشی از صداهای خاموش‌شده در تاریخ ادبیات معاصر و رونمایی در نمایشگاه کتاب بدون سانسور استکهلم

✦ ویژه‌نامه «اینجا فیلتر نیست»
از شماره دهم فصلنامه بین‌المللی ماه‌گرفتگی، ویژه‌نامه‌ای با عنوان «اینجا فیلتر نیست» منتشر می‌شود. این بخش اختصاص دارد به زنان هنرمند پیشرو در تاریخ معاصر ایران که در سایه روایت‌های رسمی مانده‌اند.

از این شماره به بعد، در هر شماره از فصلنامه، یک بانوی هنرمند پیشرو معرفی و آثار، زندگی و نقش او در تاریخ هنر ایران بازخوانی خواهد شد؛ تلاشی برای روشن‌سازی تاریخ زنانه‌ی هنر، از حاشیه تا مرکز

✦ ارتباط با ما

دفترها: ایران – سوئد